Kontynuując cykl Prawa Autorskie w Architekturze dziś na tapetę biorę projekt budowlany, jako jeden z nośników utworu architektonicznego. Wcześniej pisałem już o szkicach (TUTAJ), wizualizacjach (TUTAJ) i projekcie koncepcyjnym (TUTAJ). Więcej…
Jeden utwór, rozumiany jako dobro niematerialne, może zostać utrwalony na wielu różnych nośnikach. Nadal będziemy mieli jednak do czynienia z jednym utworem. Fakt ten wyraźnie widać właśnie w przypadku utworów architektonicznych.Więcej…
Utwory architektoniczne powstają w rezultacie wieloetapowego procesu tworzenia. Od wstępnej koncepcji do zrealizowanego obiektu mija często sporo czasu i sporo zmienia się najczęściej w projektowanym dziele. Prawo autorskie zaczyna działać już w momencie prac nad utworem, choćby nie został on dokończony. Ma to niebagatelne znaczenie w przypadku działalności architektów i ochrony prawnoautorskiej projektów.Więcej…
Sporo piszę na blogu na temat praw autorskich związanych z projektowaniem architektonicznym. Kierując się zasadą „od ogółu do szczegółu” powinienem chyba najpierw zastanowić się czym jest sama architektura. Bez tego trudno w ogóle zastanawiać się nad problematyką utworów architektonicznych. Trudno przecież zajmować się pojęciem węższym (utwór architektoniczny) nie znając znaczenia pojęcia szerszego (architektura). Zastanawiam się też, i to pytanie przede wszystkim dla architektów, czym dla Was jest architektura? Więcej…
W zagranicznych regulacjach prawnych dotyczących praw autorskich bardzo rzadko wyodrębnia się utwór urbanistyczny, jako samodzielny przedmiot ochrony. Wynika to z powszechnego przekonania, iż działalność urbanistów stanowi rodzaj twórczości architektonicznej. Polska ustawa prawnoautorska stanowi więc swojego rodzaju wyjątek. W art. 1 ust. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.2006.90.631 j.t.) bowiem obok utworów architektonicznych ustawodawca zdecydował się wymienić również utwory architektoniczno-urbanistyczne oraz urbanistyczne. Warto zatem krótko zastanowić się nad relacją między tymi utworami i powodami takiego rozróżnienia. Więcej…
Widzieliście kiedyś obiekt architektoniczny, który zrobił na was wrażenie pod kątem estetyki? Na pewno tak. Nie sposób zatem próbować nawet wykazywać, że architektura to nie jest dziedzina sztuki, która ma oddziaływać na odbiorcę, bo taką właśnie jest. Z drugiej jednak strony, inaczej niż w przypadku np. sztuk plastycznych, literackich, czy muzycznych, architektura ma spełniać również inne funkcje, a może nawet przede wszystkim ma je spełniać. Utworyarchitektoniczne, chybajak żadne inne rodzaje utworów, mają charakter użytkowy. Więcej…
Ciekawą kwestią jest również kontynuacja prac projektowych podjęta przez innego projektanta, czy to w trakcie realizacji inwestycji, czy już wiele lat póniej (np. w przypadku przebudowy). Więcej…
Wybudowanie obiektu to złożony i długotrwały proces. Od projektu do obiektu upływa dużo czasu, a inwestor często zmienia zdanie co do ostatecznego kształtu powstającego budynku. Czy inwestor może żądać wprowadzenia wszelkich zmian, wedle własnego uznania? Czy może zlecić dokonanie zmian innemu projektantowi? Czy twórca może się zmianom sprzeciwić? Jak wygląda ta sprawa na gruncie prawa autorskiego? Wcześniej pisałem o zmianach na etapie projektowania, dziś o zmianach na etapie budowania. Więcej…
Kwestie związane z prawem autorskim mogą w praktyce stanowić przyczynę sporu pomiędzy projektantem, będącym twórcą utworu architektonicznego, a inwestorem, zainteresowanym uzyskaniem projektu i realizacją obiektu. Spór dotyka często prawa do integralności utworu, kiedy inwestor stara się wpłynąć na kształt projektu w stopniu, którego nie może zaakceptować projektant. Ostatnio omówiłem krótko przyczyny sporu, a także aspekt cywilistyczny. Dziś pierwsza część dotycząca praw autorskich. Więcej…
Kwestie związane z prawem autorskim mogą w praktyce stanowić przyczynę sporu pomiędzy projektantem, będącym twórcą utworu architektonicznego, a inwestorem, zainteresowanym uzyskaniem projektu i realizacją obiektu. Spór dotyka często prawa do integralności utworu, kiedy inwestor stara się wpłynąć na kształt projektu w stopniu, którego nie może zaakceptować projektant. Próbując jednak omówić istotę mogącego powstać na linii projektant – inwestor sporu, należy najpierw przyjrzeć się specyfice samej umowy o wykonanie dokumentacji projektowej.Więcej…
Problematyka związana z prawem do integralności utworu architektonicznego – ciąg dalszy. Dziś kwestia związana z tłem (zmianami dokonanymi w otoczniu) owoców pracy architektów. Więcej…
Pisałem wcześniej jakie dzieła, moim zdaniem, można zakwalifikować do kategorii utworów architektonicznych. Dziś postaram się odpowiedzieć na pytanie, komu przysługują prawa autorskie w przypadku tego rodzaju utworów. Gdy zapytam przypadkową osobę, komu przysługują prawa autorskie do tego, czy innego budynku, padnie automatyczna odpowiedź: „Pewnie jakiemuś architektowi”. Czy jednak rzeczywiście uprawnionymi będą jedynie architekci?Więcej…
Utwory architektoniczne to szczególna kategoria utworów. Utwory te charakteryzują się specyficznymi cechami, wyróżniającymi je spośród innych kategorii utworów. Jak w żadnych innych utworach ściera się w nich sztuka i technika, elementy estetyczne i funkcjonalne. Jak przy niewielu innych rodzajach utworów w grę wchodzą ograniczenia techniczne, prawne, związane z ochroną środowiska i inne. Między innym dlatego ustawodawca zdecydował się zawrzeć w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych szczególne przepisy, dotyczące jedynie utworów architektonicznych.
