My home is my castle? Dlaczego nie! Zainstalowanie kamery na podjeździe własnego domu lub przy wejściu na posesję może zwiększyć nasze poczucie bezpieczeństwa. Czy taki monitoring podlega jednak jakimś regulacjom? No i w końcu, dlaczego w ogóle poruszam ten temat na blogu dotyczącym ochrony danych osobowych?

Monitoring a dane osobowe

W swoim pierwszym wpisie wspominałem, że termin „dane osobowe” jest bardzo pojemny. Każda informacja (szeroko rozumiana), pozwalająca na zidentyfikowanie konkretnej osoby stanowi chronione prawem dane osobowe. Nie tylko więc imię i nazwisko lub adres, ale też utrwalony na nagraniu wizerunek innej osoby, jeśli tylko jest wystarczająco wyraźny, o co w przypadku nawet najprostszych kamer przemysłowych nietrudno, musimy traktować jak dane osobowe!

Dlatego, również dokonywanie nagrań wideo, na których pojawiają się wizerunki innych osób (niekiedy wystarczy nawet numer tablicy rejestracyjnej, o czym wspominam tutaj), stanowić może przetwarzanie danych osobowych w rozumieniu przepisów. Wideorejestracja, co do zasady będzie więc podlegać wszystkim rygorom ustawy o ochronie danych osobowych! Konieczne stanie się przede wszystkim posiadanie odpowiedniej polityki bezpieczeństwa, stosowne zabezpieczenie danych, spełnienie obowiązku informacyjnego, a być może nawet złożenie wniosku o rejestrację zbioru danych przez GIODO.

No dobrze, ale ja przecież nagrywam tylko swoje podwórko!

Trzeba jednak przyznać, że tak daleko idące sformalizowanie byłoby absurdem. Na szczęście ustawodawca wprowadza pewne istotne wyłączenie stosowania przepisów ustawy o ochronie danych osobowych… Zgodnie z art. 3a ust. 1 pkt 1 u.o.d.o., jej przepisów nie stosuje się do:

„osób fizycznych, które przetwarzają dane osobowe wyłącznie w celach osobistych lub domowych”

O ile dokonujemy więc nagrań wyłącznie w celu zabezpieczenia mienia lub po prostu zwiększenia komfortu poprzez stworzenie poczucia bezpieczeństwa, dzięki posiadanym na posesji kamerom, nie musimy martwić się, że naruszamy prawo. Czy zawsze? Oczywiście, jak zwykle, sprawa nie jest tak jednoznaczna…

Sprawa TSUE C-212/13, Ryneš vs czeski urząd do spraw ochrony danych osobowych

Przekonał się o tym František Ryneš, który korzystał z zainstalowanego przez siebie systemu kamer obejmujących jednak swym zasięgiem nie tylko jego własną nieruchomość, ale też drogę publiczną oraz wejście do domu położonego po drugiej stronie ulicy. System kamer był przy tym na tyle skuteczny, że pozwolił zidentyfikować dwóch sprawców włamania do domu Pana Ryneša, a nagrania stanowiły dowód w ramach wszczętego przeciwko nim postępowania karnego.

Jeden ze sprawców, w toku postępowania, zażądał od czeskiego urzędu do spraw ochrony danych osobowych weryfikacji legalności stosowanego przez Pana Ryneša systemu kamer. W rezultacie urząd doszedł do wniosku, że korzystanie z kamer stanowiło naruszenie czeskiej ustawy o ochronie danych osobowych!

W uzasadnieniu swojej decyzji czeski organ wskazywał, że Ryneš jako administrator danych osobowych pozyskiwał dane osobowe bez zgody osób poruszających się po ulicy i wchodzących do sąsiedniego domu. Ponadto Pan Ryneš nie informował o przetwarzaniu danych osobowych, o zakresie tego przetwarzania i celu, co uniemożliwiło osobom rejestrowanym skorzystanie z przysługujących im uprawnień.

Skąd taka decyzja? Czeskie przepisy, podobnie jak polskie, oparte są przecież na unijnej dyrektywie 95/46/WE i zawierają tożsame wyłączenie dotyczące przetwarzania danych osobowych w celach osobistych.

Monitoring prywatny nie zawsze w celu osobistym lub domowym

Prawne ramy monitoringu prywatnego wyznaczył Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w swoim wyroku z dnia 11 grudnia 2014 r., C-212/13, wydanym w sprawie Pana Ryneša. Trybunał uznał, że wyjątek, o którym była już mowa, interpretować należy ściśle, a dokonywanie stałej wideorejestracji poza prywatną sferą osoby dokonującej tej czynności (w tym na drodze publicznej i sąsiadującej posesji) wykracza poza zakres przetwarzania o czysto osobistym lub domowym charakterze.

Monitoring prywatny jest więc dopuszczalny bez konieczności spełnienia dodatkowych wymogów wyłącznie, gdy objęta jest nim nasza strefa prywatna – własna posesja. Rejestracja prowadzona poza tym obszarem wymaga dopełnienia odpowiednich formalności.  Powoduje to, że pewne wątpliwości dotyczą m.in. wykorzystywania coraz bardziej popularnych ostatnio wideorejestratorów samochodowych…