Wróćmy do tzw. informatycznej nowelizacji prawa cywilnego. Krótki komentarz w zakresie formy dokumentowej znajdziecie w poprzednich wpisach (1) i (2). Dziś pochylmy się nad pozostałymi zmianami wprowadzonymi do procedury.

Nowela, która weszła w życie w zeszłym roku, wprowadziła szereg nowych rozwiązań w prawie cywilnym. W interesującym mnie zakresie najważniejsze było wprowadzenie nowej formy czynności prawnych, tzw. formy dokumentowej, która uregulowała sferę życia dotąd pozostającą poza regulacją, np. zawieranie umów poprzez wiadomości SMS, komunikatory czy e-maile bez podpisu elektronicznego itp. O tym możecie poczytać TUTAJ oraz TUTAJ.

Dziś o pozostałych zmianach, na które warto zwrócić uwagę.

Dodano art. 1621 w brzmieniu jak niżej, który umożliwia utrwalanie przez strony przebiegu posiedzenia.

„Art. 1621. Sąd na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalanie przez nią przebiegu posiedzenia za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na prawidłowość postępowania”.

Przepis tak naprawdę uregulował zjawisko, które w praktyce występowało, aczkolwiek było źródłem wielu niepotrzebnych sporów. Jedni twierdzili bowiem, że nagrywać może tylko sam sąd, inni, że skoro przepisy tego nie zabraniają, to również strony mogą rejestrować przebieg rozpraw. Kończyło się na kłótni z sądem, który zakazywał nagrywania, spokojnym nagrywaniu, kiedy sąd się na to zgadał, albo nagrywaniu bez wiedzy pozostałych.

Wprowadzony przepis mówi jasno, że nagrywać dźwięk wolno po uzyskaniu zgody sądu, który nie powinien takiej zgody odmówić, jeśli nie stoi temu na przeszkodzie prawidłowość postępowania.

W art. 165 dodano § 4 w brzmieniu:

„§ 4. Wprowadzenie pisma do systemu teleinformatycznego jest równoznaczne z wniesieniem pisma do sądu”.

Przepis jest konsekwencją wprowadzenia w lipcu 2016 r. przepisów rozporządzenia w sprawie sposobu wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Regulacja ta umożliwiła wnoszenie pism procesowych drogą elektroniczną, co wymaga założenia odpowiedniego konta oraz posiadania podpisu elektronicznego.

W części pierwszej w księdze pierwszej w tytule VI w dziale III w rozdziale 2 w oddziale 2 dodano art. 2431 w brzmieniu:

„Art. 2431. Przepisy niniejszego oddziału stosuje się do dokumentów zawierających tekst, umożliwiających ustalenie ich wystawców”.

Jest to konsekwencja wprowadzenia formy dokumentowej, do której zastosowanie znajdą przepisy dotyczące dokumentów, w tym umożliwiające badanie prawdziwości danego oświadczenia za pomocą biegłego.

W art. 254 zmieniono następujące przepisy:

a) § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Badania prawdziwości dokumentu można dokonać z udziałem biegłego”,

b) po § 1 dodaje się § 11 w brzmieniu:

„§ 11. Badanie prawdziwości pisma może nastąpić przez porównanie pisma na zakwestionowanym dokumencie z pismem tej samej osoby na innych dokumentach niewątpliwie prawdziwych. Sąd w razie potrzeby może wezwać osobę, od której pismo pochodzi, w celu napisania podyktowanych jej wyrazów”,

c) po § 2 dodaje się § 21 i 22 w brzmieniu:

„§ 21. Sąd w razie potrzeby może wezwać wystawcę dokumentu sporządzonego w postaci elektronicznej do udostępnienia informatycznego nośnika danych, na którym ten dokument został zapisany

§ 22. Od obowiązku udostępnienia informatycznego nośnika danych zwolniony jest ten, kto na pytanie, czy dokument sporządzono na tym informatycznym nośniku danych lub czy pochodzi on od niego, mógłby jako świadek odmówić zeznań”,

d) § 4 otrzymuje brzmienie:

„§ 4. Osoba trzecia może na równi ze świadkiem żądać zwrotu wydatków koniecznych związanych ze stawiennictwem do sądu lub udostępnieniem informatycznego nośnika danych, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku”.

Najistotniejsze z wyżej przywołanych są oczywiście przepisy wskazujące na możliwość badania prawdziwości oświadczenia utrwalonego na elektronicznym nośniku. Tak jak pisałem wcześniej, nowelizacja otworzyła kolejne drzwi dla informatyków śledczych – biegłych, którym z całą pewnością nie będzie brakowało pracy.

Wreszcie zmieniono art. 308, który otrzymał brzmienie:

„Art. 308. Dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 2431, w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów”.